Gamma (lizherenn)

Trede lizherenn al lizherenneg c’hresianek eo gamma γάμμα (Γ, γ) hag a dalvez 3 hervez ar reizhiad niverenniñ c'hresianek.

Distaget e vez [g] e gresianeg klasel ha [γ] pe [ʝ] dirak [i] pe [ε] e gresianeg a-vremañ.

Diorroet e oa bet diwar patrom al lizherenn fenisek gimel . War-lerc'h e oa bet diorroet ivez al lizherenn girillek Г ([g]) diwar al lizherenn c'hresianek-mañ d'he zro.

Implijoù all

Alies ez implijer Γ, γ da aroueziañ un argemmenn er skiantoù (fizik ha matematik dreist-holl).
Sterioù arbennik zo d'al lizherenn war lod tachennoù-labour.

• Luc'hskeudennerezh, skinwel ha skrammoù an urzhiataerioù : dre ar reizhadur Gamma e kempenner diskemm ar skeudenn a weler war ar skramm evit hec'h azasaat ouzh lagad an den dre an atalad

$V_{\text{out}}=A{V_{\text{in}}}^{\gamma }$

m'emañ V_out kreñvder pep pik liv a weler, A un arstalenn ha V_in kreñvder pep pik evel ma teu er-maez eus an ardivink video.

• 1 gamma eo unanenn douester ur gwarellvaez, 1 gamma = 10⁻⁹ Tesla pe 1 nanotesla.
• Ar skinoù gamma eo laez ar skalfad tredanwarellek.
• Skinoù Gamma a reer ivez eus skinoù dibar a vez bannet gant un empenn, war-dro 40 hertz o zalm.

Pennlizherenn

Gant ar bennlizherenn Γ ez arouezier :

• Ar gevreizhenn Gamma e matematik.
• An dasparzh Gamma er feurjediñ hag er jediñ tebegennoù.
• Arouez Christoffel en arlakadurezh Relativelezh hollek Albert Einstein.
• Feur an disvannadur en ijinerezh an tredan.
• Ledander ul linenn e skalfad tredanwarellek un atom, a zo liammet gant gremm e dolz.

Stumm bihan

Gant al lizherenn vihan γ ez arouezier :

• Arstalenn Euler-Mascheroni e matematik.
• Muzul arvar ar merañ e matematik ar c'hellid.
• Ar foton, a zo ur rannig-diazez e fizik.
• Ar skinoù Gamma er fizik hag er steredoniezh.
• Parenn Lorentz er relativelezh hollek hag er steredoniezh.
• Feuriader disgwrezel (i. e. adiabatek) ur gaz e fizik ; Al lizherenn κ kappa (lizherenn) a vez arveret ivez.
• Arstalenn treled ur wagenn dredanwarellek en ijinerezh an tredan hag en dredanwarellouriezh.
• An trede steredenn skedusañ en ur steredeg.

Gwelet ivez

• Lizherenneg ar gresianeg
• Treuzlizherennadur gresianek

Daveennoù

• AN NOALLEG Yann-Baol, Geriadur ar Fizik, Preder, Plomelin, 2006 ISBN 978-2-901383-64-2 Preder
• AN NOALLEG Yann-Baol, Geriadur ar Gimiezh, Preder, Plomelin, 2008 ISBN 978-2-901383-69-7

Patrom:Porched yezhoù