Lezenn Ohm

Al lezenn Ohm a zo ul lezenn Fizik diwar benn an tredan.

Sell makroskopek

E tredan eeun

Chematizadur lezenn Ohm.

E bonnoù ur c'huzumer rezistañs R(e ohm), an difoc'h a botañsieloù pe ar voltadur U (e volt)a zo kenfeurel d'ar fonnder I(e amper) o treuziñ anezhañ.

$U=R.I$

Eus alese e c'heller skrivañ:

• $I=\frac{U}{R}$

• $R=\frac{U}{I}$

Roet e vez ar rezistañs e ohm (arouez : Ω).

Dougen a ra al lezenn-mañ anv Georg Ohm, labouret en doa eñ war emzalc'h ar c'honduktaerien metalek. Mont a re mat en dro al lezenn gant ar c'honduktaerien metalek termostatet, da lavaret eo miret d'an hevelep temperadur. Pa kemm an temperadur, e kemm talvoud ar rezistañs en un doare diaes pe ziaesoc'h: degas a ra ezhomm termoù evit reizhañ an disoc'h. Dre emglev e talc'heer al lezenn, degaset a vez an termoù reizhañ e talvoud rezistañs ar c'honduktaer (kemmet e vez talvoud ar rezistañs).

E tredan alternus

Holleket eo al lezenn a-us pa vez tredanoù sinuzoidel dre implij notadurioù kompleksel (gant an niver i, i² o vezañ kevatal da -1).

Skrivet e vez neuze:

$\underset{\_}{U}=\underset{\_}{Z}.\underset{\_}{I}$

$\underset{\_}{Z}.$ a zo impedañskompleksel an dipol, galloud a ra bezañ savet diwar dipoloù a-eeun (rezistañs, kondensader hag induktañs).

Sell lec'hel (mesoskopek)

Lavariad lezenn Ohm lec'hel

Eus ur sell lec'hel, lezenn Ohm a lavar ez eo distag fiñvisted an dougerien kargoù eus $||\overrightarrow{E}||$.

Ma notenner μ fiñvusted an dougerien kargoù, tu 'zo neuze da notenniñ $\overrightarrow{v}=\pm \mu \overrightarrow{E}$ (durc'hadur ar fiñv o vezañ termenet gant sin an dougerien). An douester tredan staget dezhañ $\overrightarrow{j}$ stag ouzh un douester dougerien n a dalv :

$\overrightarrow{j}=qn\overrightarrow{v}=qn\mu \overrightarrow{E}$, $q$ o vezañ karg an douger (talvoud absolut |q|). Notennet e vez σ = qnμ, konduktivelezh tredanel ar materi (evit ur rummad dougerien hepken) Skrivet e vez neuze lezenn lec'hel Ohm evit un doare dougerien hepken:

$\overrightarrow{j}=\sigma \overrightarrow{E}$.

Ma vez meur a zoare dougerien, an elektronoù hag an toulloù er semikonductor da skouer, e teu an douester tredan da vezañ

$\overrightarrow{j}=\sum _k{n}_k{q}_k{\overrightarrow{v}}_k$,

gant ${\overrightarrow{v}}_k={\mu }_k\overrightarrow{E}$,

neuze $\overrightarrow{j}=\left[\sum _k{n}_k{q}_k{\mu }_k\right]\overrightarrow{E}$.

Par eo neuze ar gonduktivelezh hollek da:

$\sigma =\sum _k{n}_k{q}_k{\mu }_k$.

gwelet ivez Lezenn Nernst-Einstein.

Liamm gant al lezenn Ohm makroskopek, termenadur ar rezistañs

Kemeromp ur tamm konduktaer eus ur poent A d'ur poent B, hag a skej S. An difoc'h a botañsiel a dalv neuze:

$V_A-V_B=\underset{A}{\overset{B}{\int }}\overrightarrow{E}.d\overrightarrow{l}$

Hag ar fonnder:

$i=\int \underset{S}{\int }\overrightarrow{j}.d\overrightarrow{S}=\int \underset{S}{\int }\sigma \overrightarrow{E}.d\overrightarrow{S}=\sigma \int \underset{S}{\int }\overrightarrow{E}.d\overrightarrow{S}$

Liesaomp an difoc'h potañsiel dre un digemm $V_A-V_B$ an doareoù er bevennoù a chom digemm kement hag al linennoù park de $\overrightarrow{E}$, ar gevatalenn $\int \underset{S}{\int }\overrightarrow{E}.d\overrightarrow{S}$ a zo liesaet dre ar memes digemm, an disoc'h a zo:

$\frac{V_A-V_B}{i}$ a zo dizlac'h eus an digemm-mañ, un "digemm" eo (stag eo memestra ouzh un nebeud parametroù, 'vel an temperadur) anvet rezistañs tredanel notennet $R$.

$R=\frac{V_A-V_B}{i}=\frac{\underset{A}{\overset{B}{\int }}\overrightarrow{E}.d\overrightarrow{l}}{\sigma \int \underset{S}{\int }\overrightarrow{E}.d\overrightarrow{S}}$

Gallout a raer jediñ rezistañs geometriezhioù disheñvel danvezioù.

Liammoù diavaez

• Exercices loi d'Ohm