Txoria txori
Txoria txori ("Un evn zo un evn") zo ur varzhoneg euskarek savet gant Joxan Artze Agirre (1939-2018), lakaet war gan gant Mikel Laboa Mantzizidor (1934-2008).
- (H)egoak ("Eskell") a vez graet anezhi ivez a-wechoù, diwar ar ger kentañ.
Perc'hennez ur preti anvet Aurrera er straed Urbieta e Donostia a zastume barzhonegoù hag en o lakae da voullañ war he serviedennoù ; Mikel Laboa hag e wreg a yeas di da zebriñ, ha pa lennas ar soner ar varzhoneg-se war e serviedenn e c'houlennas a-zivout an aozer·ez. Pa ouezas e oa bet skrivet gant J. Artze ez eas e darempred gant ar barzh, ha sonerezh a voe lakaet war ar pozioù[1].
Ur varzhoneg a-zivout ar frankiz nac'het eo Txoria txori. Disklêriet en deus Joxan Artze en devoa skrivet ar varzhoneg e 1964 pe 1965. "Alies", emezañ, "e kaver dodenn an evned en hor c'hanaouennoù kozh. Soñjet em boa neuze e c'hallen liammañ skeudenn an evn ouzh hini ar frankiz. Amañ e kaver ur gudenn, hini frankiz un den hon eus c'hoant da berc'hennañ. Dre unan-a-zaou, pe e vac'hit an den evel un evn en e gaoued, pe en e garit evel m'emañ, ha ma fellfe dezhañ pe dezhi ho tilezel, leuskit eñ pe hi da vont a-raok..."
Diouzh e du, Mikel Laboa en deus disklêriet penaos en deus desket ar c'homzoù-se. "Un abardaez bennak e 1968, edon en un ti-debriñ e Donostia. Daoust d'ar gwerzennoù-se bezañ diembann c'hoazh, e oant bet moullet war ar serviedennoù. Un oberenn a stourm e oa a-enep lezennoù Franco hag a verze ober gant an euskareg. Plijet e oant bet din diouzhtu, ha pa'z on erruet er gêr em eus savet ar sonerezh. N'on ket bet pell o sevel an ton. »
Ret eo gouzout ivez e oa bet difennet outañ gwerzhañ e bladennoù gant kontrollerezh Franco. Neuze e c'heller astenn ster dodenn ar frankiz e Txoria txori eus an den d'ar vro evel m’en deus graet ar stourmer enepfrankoour ivez.
Ar ganaouenn
- Klik dehou war an titl euskarek evit selaou Mikel Laboa o kanañ.
| Txoria txori | Un evn zo un evn | Sonerezh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
<poem style="font-style:italic; font-weight:bold; padding-left:5px; padding-right:20px;"> Hegoak ebaki banizkio [2] nerea izango zen, ez zuen alde 'gingo. Hegoak ebaki banizkio nerea izango zen, ez zuen alde 'gingo. Bainan, honela ez zen gehiago txoria izango Bainan, honela ez zen gehiago txoria izango eta nik... txoria nuen maite eta nik... txoria nuen maite Hegoak ebaki banizkio nerea izango zen, ez zuen alde 'gingo. Bainan, honela ez zen gehiago txoria izango Bainan, honela ez zen gehiago txoria izango eta nik... txoria nuen maite eta nik... txoria nuen maite </poem> |
<poem> Mard em bije troc'het e zivaskell e vije bet din ne vije ket aet kuit Mard em bije troc'het e zivaskell e vije bet din ne vije ket aet kuit Hogen setu ne vije ket bet un evn ken Hogen setu ne vije ket bet un evn ken Ha me... an evn eo a garen Ha me... an evn eo a garen Mard em bije troc'het e zivaskell e vije bet din ne vije ket aet kuit Hogen setu ne vije ket bet un evn ken Hogen setu ne vije ket bet un evn ken Ha me... an evn eo a garen Ha me... an evn eo a garen </poem> |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.png)
.png)
.png)
.png)
Doareoù
| Arzour·ez | Titl | Albom | Bloaz | Produer |
|---|---|---|---|---|
| Mikel Laboa | Txoria txori' | Bat-hiru | 1974 | Elkarlanean |
| L'Arcusgi | Egoak | Resistenza | 1988 | Ricordu |
| Hegoak | Hegoak | Hegoak | 1989 | Agorila |
| Etsaiak | Txoria txori | Gerra Zikina | 1990 | Esan Ozenki |
| Angel Katarain | Txoria txori (Lekeitio) | Txerokee, Mikel Laboaren Kantak | 1990 | Elkar |
| Joan Baez | Txoria txori [3] | Diamonds & Rust in the Bullring | 1998 | Gold Castle |
| Portobello Bones | Hasta cierto punto | Refuse to keep silence | 1998 | PBB/Crash Disc |
| Errobi Kanta | Txoria txori - Oi gu hemen | Euskal Kulturaren Mezulari - Baiona | 1998 | Idol/Agorila |
| 2B2R | L'auzel (Hegoak) [4] | D'aïci, d'ailleurs | 2003 | 2B2R |
| Ester Formosa | Txoria txori | Perquè vull i altres cançons imprescindibles | 2004 | Ventilador Music |
| Ontuak | Hegoak | Hola Festa ! | 2004 | Idol/Agorila |
| Maialen Errotabehere, Mixu & Xabaltx | Hegoak | MMX | 2008 | Agorila |
| John Kelly & Maite Itoiz, The Kelly Family | Txoria txori | The Blue Elf'S Dream - The Live Show | 2009 | Art Libitum Productions |
| Kepa Junkera | Txoria txori | Kalea | 2009 | Warner |
| Hak'Amarra | Txoria txori | Bidaian | 2011 | Elkar |
| Anne Etxegoien & Aizkoa [5] | Hegoak (Les ailes) | Les Voix Basques | 2013 | Otentik Produons / Sony Music |
| Battista Acquaviva | Hegoak - Txoria Txori | Les chants de libertés | 2015 | Decca Records / Universal Music Group |
| Sonakay | Txoria Txori | Sonakay denontzat | 2018 | NO-CD Rekords |
| NAO | Txoria txori | Ata que o lume se apague | 2018 | Estudios Garate |
| Salvador Sobral | Txoria txori | 2018 | ||
| Moonshine Wagon | Txoria txori | Straight from the Mud | 2019 | Moonshine Wagon |
| Iseo & Dodosound | Txoria txori | Same Love | 2019 | Mundo Zurdo |
Liammoù diavaez
Notennoù
- ↑ Patrom:Es Patrom:Cite web
- ↑ Distaget banizkion gant Mikel Laboa.
- ↑ Enrollet e Bilbao ; Patrom:Cite web
- ↑ En okitaneg.
- ↑ Patrom:Cite web